رییس اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری مهریز :باغ پهلوانپور، مهریز را جهانی می کند

یزدفردا:رییس اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری مهریز گفت: ثبت جهانی باغ پهلوانپور مهریز در اجلاس یونسکو بررسی می شود.
محمود ادیبان افزود: باغ پهلوانپور مهریز دارای ویژگیهای تاریخی و فرهنگی است و کار کارشناسی زیادی بر روی آن انجام شده است.

وی با بیان اینکه برای ثبت آثار جهانی 10 معیار مطرح شده است گفت: شش معیار آن در مورد میراث فرهنگی و چهار معیار در مورد میراث طبیعی است.

وی افزود: برای ثبت جهانی این باغ از حدود یکسال پیش مقدمات کار آغاز شده و پرونده آن در حال آماده شدن است .
وی تصریح کرد: تا ظرف چند ماه آینده تمام مقدمات کار آماده و برای ثبت در میراث جهانی مهیا می‌شود .
وی همچنین درباره باغ پهلوانپور مهریز گفت:باغ پهلوانپور مهریز یکی از 10 باغ تاریخی و فرهنگی استان یزد در زمان قاجاریه در محله مزویر آباد این شهرستان احداث شده است.

رییس اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری مهریز ادامه داد: بنای این باغ تاریخی را یکی از تجار معروف یزد بنام علی پهلوانپور در وسعت بیش از پنچ هکتار ساخته است.

ادیبان گفت: این باغ شامل برج گلین و فضاهای خدماتی مرتبط با آن در جبهه جنوب شرقی، عمارت زمستانخانه در جنوب غربی، عمارت شربتخانه (کوشک) در بخش مرکزی و فضاهای خدماتی شامل انبار، اصطبل و سرایداری و همچنین کارگاه ریسندگی و قالی بافی در جبهه جنوب است.

وی خاطرنشان کرد: ارزشمند ترین بخش این باغ را همان عمارت مرکزی و کوشک یا شربتخانه در سه طبقه و به مساحت یک هزار و 500 متر تشکیل می دهد.

ادیبان افزود: بدون شک زیبا ترین بخش باغ پهلوانپور مهریز عمارت کلاه فرنگی کوشک است که نقیس ترین قسمت آن محسوب می شود.

این مقام مسئول همچنین گفت: این عمارت بر اساس ضوابط و اصول باغات ایرانی بر محور اصلی باغ قرار گرفته است.

ادیبان از استعداد جهانی شدن دیگر آثار تاریخی این شهر خبر داد و گفت: بعضی از آثار تاریخی این شهر مستعد جهانی شدن هستند.

گفتنی است: 9 باغ تاریخی ایران شامل باغ های پهلوان پور مهریز، چهلستون و فین کاشان، پاسارگاد و ارم شیراز، دولت آباد یزد، عباس آباد بهشهر، و باغ اکبریه بیرجند نامزد ثبت در میراث جهانی است.

معرفی بیشتر باغ پهلوانپور مهریز:
باغ پهلوان پور مهریز به دلیل روان بودن آب از داخل آن از گذشته دارای جاذبه خاصی بوده است. این آب از قنات مشهور به "حسن آباد" سرچشمه می گیرد و ...به جز باغ پهلوان پور به طور مستقیم از هیچ یك از باغهای منطقه عبور نمی كند.
آب قنات حسن آباد درختان چناری را كه در حاشیه آن روییده اند، سیراب می كند. علاوه بر قنات ذكر شده این باغ از طریق دو رشته آب دیگر به نام قنات شاه حسینی و قنات مزویر آباد، آبیاری می شود.
باغ دارای 16 حقابه (سهمیه آب در اصطلاح محلی یزد حقابه نامیده می شود) است كه هر 12 روز یكبار به آن متعلق می گیرد. زمان هر حقابه بین 10 الی 11 دقیقه است كه به آن سبو نیز گفته می شود.
دو طرف جوی اصلی باغ پهلوان پور درختان تنومند و سالخورده چنار قرار دارند. درختان مثمر باغ نیز شامل انار، بادام و خرمالو است و كاشت این درختان با توجه به گرمای زیاد استان یزد نمایانگر آب و هوای متفاوت نسبتاً خنك این منطقه است.
باغ پهلوان پور از لحاظ معماری نمایانگر تغییرات سبك باغسازی كهن ایرانی به سمت و سوی باغسازی رایج امروزی است. این باغ شامل یك مجموعه ورودی، ساختمان كوشك یا شربتخانه، بنای زمستانخانه، بنای سرایداری، حمام و آشپزخانه است. سبك معماری آن تركیبی از معماری كوشكی و حیاط مركزی است كه كوشك اصلی در مركز آكس اصلی باغ قرار دارد، مسیر عبوری آب در باغ نیز از این محور است. علاوه بر این محور اصلی آب در دو محور دیگر نیز جریان دارد كه باغ آرایی حول این دو محور به وجهی زیبا صورت گرفته است، به این معنا كه درختان نظام ساز باغ در حاشیه این دو خیابان كاشته شده اند.
مجموعه ورودی باغ شامل برج - اصطبل و كاهدان است. تزیینات برج همانند تزیینات دوره زندیه است اگر چه تاریخ احداث تمامی این سه بنای ذكر شده مربوط به دوره قاجار است. زیباترین بنای باغ كوشك یا شربتخانه است كه در آكس اصلی ترین مسیر باغ واقع گردیده است. ساخت كوشك به دوره قاجار مربوط می شود و در سه سطح (دو و نیم طبقه) طراحی شده است. بخش داخلی كوشك شامل تالار- حوضخانه و گوشوارها است كه آب قنات حسن آباد پس از آنكه وسط كوشك عبور می نماید، و در باغ جاری می شود. بنای معروف دیگر كه در مجموعه وجود دارد، بنای زمستانخانه است كه ساخت آن به دوره پهلوی اول مربوط می شود از آن جهت به زمستانخانه مشهور است كه جهت آن با توجه به اقلیم منطقه، بنا را برای استفاده در زمستان مناسب می ساخته است. این بنا در یك طبقه ساخته شده و اتاقهای نشیمن، پستو ، طنبی و مطبخ را شامل می شود.
در كنار كوشك آشپزخانه ، حمام و انباری قرار داشته است كه اخیراً بوسیله حفاری از زیر خاك بیرون آورده شدند. بنای مشهور به سرایداری نیز كه محل سكونت و كارگاه خدمه باغ بوده است در جبهه شمالی باغ قرار دارد.